Fobia społeczna to rodzaj zaburzenia z grupy lękowych, które uaktywnia się w wybranych sytuacjach życiowych związanych z kontaktem, interakcjami z innymi ludźmi. Kontakt nie musi być nawet bezpośredni, często dotyczy tylko rozmów telefonicznych. Objawy specyficzne dla tego zaburzenia mogą znacząco obniżyć jakość codziennego funkcjonowania, a nieleczone – pogłębiać się. Na które objawy mogące znamionować fobię społeczną warto zwrócić szczególną uwagę?
Podstawowym symptomem fobii społecznej jest lęk. Lęk jest oczywiście naturalną emocją, która pojawia się w sytuacji zagrożenia zewnętrznego i ma określone uwarunkowania adaptacyjne i ewolucyjne. W codziennych sytuacjach jest ważnym sygnałem umożliwiającym odpowiednią reakcję. Przybiera jednak patologiczną postać u osób chorych, u których lęk jest nieproporcjonalny w stosunku do zaistniałej sytuacji. Osoba, która go odczuwa wyolbrzymia problemy, a często jest całkowicie sparaliżowana, nie potrafi podjąć działania i odczuwa bardzo konkretne objawy zarówno na poziomie ciała, jak i umysłu.
Jakie są objawy fobii społecznej?
Zaburzenie lękowe, jakim jest fobia społeczna przejawia się jako irracjonalny, obezwładniający lęk, który jest nieadekwatny w stosunku do rzeczywistej sytuacji. Występuje nie tylko podczas realnego spotkania z drugą osobą, ale również wtedy, gdy chory pomyśli tylko o rozmowie z obcą osobą, przeprowadza rozmowę telefoniczną lub bierze aktywny udział w innej sytuacji publicznej.
Objawy fobii społecznej należą zarówno do grupy psychicznych, jak i fizycznych symptomów. Do najważniejszych należą następujące:
- drżenie rąk i głosu,
- jąkanie się,
- wrażenie zimnego potu na dłoniach i plecach,
- zaczerwienienie na twarzy,
- uczucie suchości w ustach,
- przyspieszone bicie serca,
- mdłości, problemy żołądkowe, a w skrajnych przypadkach nawet wymioty czy biegunki.
Fobia społeczna czy nieśmiałość?
Diagnozowanie fobii społecznej wymaga dużego doświadczenia i wiedzy, ponieważ objawy często mogą być mylone z nieśmiałością i wycofaniem, szczególnie u dzieci. Jeśli obserwujesz u siebie jakiekolwiek niepokojące objawy lub odczuwasz dyskomfort w sytuacjach społecznych, warto zgłosić się po pomoc do specjalisty. Warto szczegółowo przyjrzeć się własnemu funkcjonowaniu w dużej grupie czy emocjom, jakie budzą się w nas przy okazji spotkania z nieznanymi osobami. Dlatego aby odpowiedzieć sobie na pytanie czy możemy potencjalnie borykać się z fobią społeczną, warto odpowiedzieć sobie na kilka kluczowych pytań.
Czy obserwujesz niepokój, podwyższony poziom lęku lub inne trudności w następujących sytuacjach:
- prowadzenie rozmów telefonicznych w towarzystwie innych osób,
- udział w dyskusjach,
- spożywanie posiłków w miejscach publicznych,
- nawiązywanie rozmowy z osobą, którą słabo znasz,
- pozostawanie w centrum uwagi,
- korzystanie z publicznych toalet, telefonów i innych,
- próba nawiązywania kontaktu z osobą, która Ci się podoba,
- odmawianie sprzedawcom, z których usług lub produktów nie chcesz skorzystać.
Gdzie się zgłosić po pomoc?
Jeżeli podejrzewamy u siebie fobię społeczną, w pierwszej kolejności warto udać się do psychologa, który może pomóc zdiagnozować problem, a jeśli to konieczne również do psychoterapeuty, który wdroży odpowiednie postępowanie terapeutyczne. Obecne badania wskazują, że największą skuteczność w leczeniu zaburzeń lękowych wykazuje terapia poznawczo-behawioralna bazująca na zmianie myśli i zachowań. Fobia społeczna to zaburzenie, które można skutecznie przepracować w obecności specjalisty zajmującego się tym zagadnieniem.
Nieadekwatny do sytuacji lęk w sytuacji spotkania z drugą osobą, zwany fobią społeczną, to jedno z lepiej poznanych i skutecznie terapeutyzowanych zaburzeń, z którymi mierzymy się współcześnie. Stres, niepewność czy trudności w nawiązywaniu relacji potrafią objawić się w sposób zaburzający zwykłe funkcjonowanie. Dlatego podejrzewając u siebie podobne problemy warto poszukać skutecznej pomocy tak, aby powrócić do dobrostanu i uwolnić się od obciążeń, które wyzwoliły fobię.
OLI