Czym jest turecka sztuka malowania na wodzie?

Ebru obrazek
Turecka technika malowania na wodzie jest wpisana na listę niematerialnego dziedzictwa UNESCO | fot.: stock.adobe.com

Turecka sztuka malowania na wodzie nosi nazwę Ebru. Jej efekty uwieczniane są poprzez odbicie na tkaninie (jedwabiu)  bądź papierze. Z uwagi na struktury, które można w tym przypadku uzyskać, niekiedy używa się również nazwy marmurkowanie. Nie wiadomo kiedy i gdzie dokładnie powstała sztuka Ebru. Prawdopodobnie miało to miejsce w VI wieku w Azji Środkowej. Pierwsze informacje na ten temat pochodzą z Japonii i Chin, ale najstarsze zachowane prace wywodzą się z Imperium Osmańskiego. Datowane są na rok 1553. Sztuka Ebru szczególnie mocno związana była od zawsze z książkami.

Kilka słów na temat Ebru – sztuki malowania na wodzie

Sztuka ta polega na przenoszeniu na papier wzorów tworzonych przy udziale farb rozprowadzanych patyczkami i pędzelkami na wodzie zagęszczonej wcześniej tłustą substancją. Ozdabiany w tym przypadku papier nazywany jest często papierem marmurkowym lub tureckim. Jednymi z popularniejszych wzorów stosowanych w Ebru są motywy roślinne. Turecka technika malowania na wodzie jest wpisana na listę niematerialnego dziedzictwa UNESCO. Sama nazwa Ebru wywodzi się prawdopodobnie od perskiego słowa „ebri” (chmura) lub „ab-ru” (powierzchnia wody).

ebru sztuka malowania na wodzie
Sam proces tworzenia Ebru polega w zasadzie na strzepywaniu z pędzli farby tworzącej na powierzchni wody naprawdę ciekawe wzory. Wykorzystuje się w tym przypadku także specjalne szpikulce | fot.: stock.adobe.com

Turecka sztuka malowania na wodzie w praktyce – na czym polega?

W tym przypadku trzeba przygotować przede wszystkim naczynie z wodą i zagęstnikiem. Tę rolę pełnić może nektar z  krzewów traganka gumodajnego (tragakanta) lub sproszkowany karagen (substancja uzyskiwana z wodorostów). Potrzebne są również pigmenty i żółć zwierzęca. To za jej pomocą farby rozprzestrzeniają się po powierzchni wody i nie mieszają się ze sobą na skutek nałożenia jednej farby na drugą. Do rozprowadzania farby wykorzystuje się pędzle naturalne wykonane z włosia końskiego i inne, specjalne narzędzia. Wszystkie produkty są naturalne, co sprawia, że obrazy Ebru są bardzo trwałe i intensywne. Zachowują swój pierwotny wygląd przez setki lat.

Sam proces tworzenia Ebru polega w zasadzie na strzepywaniu z pędzli farby tworzącej na powierzchni wody naprawdę ciekawe wzory. Wykorzystuje się w tym przypadku także specjalne szpikulce. Służą one do delikatnego mieszania powierzchni wody oraz do punktowego nakładania farby. Na końcu całość przenoszona jest na papier i utrwalana.

ebru sztuka malowania na wodzie z Turcji
Sama nazwa Ebru wywodzi się prawdopodobnie od perskiego słowa „ebri” (chmura) lub „ab-ru” (powierzchnia wody) | fot.: stock.adobe.com

Ebru – wyjątkowy rodzaj sztuki dla pasjonatów

W Polsce sztuka ta jest jeszcze stosunkowo mało popularna, ale od kilku lat  Ebru zajmuje się coraz więcej osób. Oryginalne produkty trzeba sprowadzać w tym przypadku z Turcji. W Polsce dostać można bowiem jedynie zestawy amatorskie. Czasami poza papierem wykorzystuje się tutaj jedwab. Rysunki na wodzie da się przełożyć również na ceramikę czy drewno, ale najlepsze efekty uzyskać można właśnie na papierze. Jego trwałość wynosi nawet 500 lat.

Ebru znana jest na ogół osobom, które na co dzień zajmują się książkami, a więc bibliotekarzom czy introligatorom. Papiery Ebru wykorzystywane są niekiedy do tworzenia okładek bądź wklejek w niektórych książkach. Są bowiem niewątpliwie bardzo efektowne. Tej trudnej sztuki najlepiej uczyć się w samej Turcji.

STO