Tłuszcze trans – jak wpływają na zdrowie?

Tłuszcze trans, czyli trans-nienasycone kwasy tłuszczowe, to rodzaj nienasyconego tłuszczu występującego w żywności. W niewielkich ilościach znajdują się w tłuszczu mięsnym i mlecznym, jednak od XX wieku wykorzystywane są w różnego rodzaju popularnych produktach spożywczych. Mają wiele negatywnych konsekwencji dla ludzkiego zdrowia. Zobacz, w czym można znaleźć tłuszcze trans i do jakich dolegliwości się przyczyniają.

Tłuszcze trans – skąd się wzięły w naszej diecie?

Procentowy udział tłuszczów trans w tłuszczach zwierzęcych jest niewielki, stanowi około 4%. Jednak w XX wieku rozpoczęto pozyskiwanie półsyntetycznych tłuszczów roślinnych, które często zawierają tłuszcze trans w większych ilościach. (1)

Tłuszcze trans możemy często spotkać w produktach takich jak:

• utwardzone masła roślinne,
• różnego rodzaju przekąski i słodycze,
• pakowane wypieki o dłuższym terminie ważności,
• fast foody (tłuszcze używane do smażenia). (2)

Tłuszcze trans – wpływ na zdrowie

Tłuszcze trans nie są niezbędne w ludzkiej diecie. Nie wykazano żadnych znacznych korzyści dla ludzkiego zdrowia, wynikających ze spożywania tego rodzaju tłuszczów. (3) Wykazano natomiast wiele negatywnych skutków spożywania tłuszczów trans. Najpoważniejszy to zwiększenie ryzyka choroby wieńcowej. Dzieje się tak, ponieważ tłuszcze trans w ludzkim organizmie zaburzają przyswajanie niezbędnych nienasyconych kwasów tłuszczowych, w tym kwasu omega-3, wpływając negatywnie na kondycję ścian tętnic. (4) Przy czym każde spożycie tłuszczów trans ma negatywny wpływ, to znaczy nie istnieją dopuszczalne limity ich spożycia czy zalecane dawki dzienne. (3)

Oprócz tego, badania wykazały, że wystąpienie wiele innych chorób i dolegliwości rośnie wraz ze spożyciem tłuszczów trans. Są wśród nich między innymi:

• choroba Alzheimera, (5)
• cukrzyca typu 2, (6)
• otyłość, (7)
• niepłodność u kobiet, (8)
• depresja, (9)
• trądzik. (10)

Światowa Organizacja Zdrowia szacuje, że tłuszcze trans przyczyniły się do 500 000 zgonów z powodu chorób układu krążenia rocznie. Od 2018 roku organizacja ta dąży do wyeliminowania niezdrowych tłuszczów trans z produktów spożywczych. (11)

Wysokie zagrożenie dla zdrowia sprawia, że wiele krajów stosuje osobne regulacje prawne dla produktów zawierających tłuszcze trans. Zwykle jest to ograniczenie dopuszczalnej zawartości nasyconych tłuszczów oraz konieczność oznaczania produktów zawierających tłuszcze trans. Niektóre kraje zakazują dodawania ich do żywności – pierwsza pod tym względem była Dania, (12) przypuszcza się, że może mieć to wpływ na znaczny spadek liczby zgonów (o 50%) spowodowanych chorobą niedokrwienną serca, jaki odnotowano w tym kraju. (13)

Komisja Europejska zdecydowała, że od 2 kwietnia 2021 roku na terenie krajów Unii Europejskiej dopuszczalna zawartość przemysłowego tłuszczu trans w żywności będzie mogła wynosić 2 gramy na 100 gramów tłuszczu.

1. Gormley JJ, Juturu V (2010). „Partially Hydrogenated Fats in the US Diet and Their Role in Disease”. In De Meester F, Zibadi S, Watson RR (eds.). Modern Dietary Fat Intakes in Disease Promotion. Nutrition and Health. Totowa, NJ: Humana Press. pp. 85–94.
2. „Tentative Determination Regarding Partially Hydrogenated Oils”. Federal Register. 8 November 2013. 2013-26854, Vol. 78, No. 217.
3. Food and nutrition board, institute of medicine of the national academies (2005). Dietary reference intakes for energy, carbohydrate, fiber, fat, fatty acids, cholesterol, protein, and amino acids (macronutrients). National Academies Press.
4. Kummerow FA, Zhou Q, Mahfouz MM, Smiricky MR, Grieshop CM, Schaeffer DJ (April 2004). „Trans fatty acids in hydrogenated fat inhibited the synthesis of the polyunsaturated fatty acids in the phospholipid of arterial cells”. Life Sciences. 74 (22): 2707–23.
5. Morris MC, Evans DA, Bienias JL, Tangney CC, Bennett DA, Aggarwal N, et al. (February 2003). „Dietary fats and the risk of incident Alzheimer disease”. Archives of Neurology. 60 (2): 194–200.
6. Trans Fat Task Force (June 2006). „TRANSforming the Food Supply (Appendix 9iii)”.
7. Kavanagh K, Jones KL, Sawyer J, Kelley K, Carr JJ, Wagner JD, Rudel LL (July 2007). „Trans fat diet induces abdominal obesity and changes in insulin sensitivity in monkeys”. Obesity. 15 (7): 1675–84.
8. Chavarro JE, Rich-Edwards JW, Rosner BA, Willett WC (January 2007). „Dietary fatty acid intakes and the risk of ovulatory infertility”. The American Journal of Clinical Nutrition. 85 (1): 231–7.
9. Roan S (28 January 2011). „Trans fats and saturated fats could contribute to depression”. The Sydney Morning Herald.
10. Melnik BC (15 July 2015). Weinberg J (ed.). „Linking diet to acne metabolomics, inflammation, and comedogenesis: an update”. Clinical, Cosmetic and Investigational Dermatology. 8: 371–88.
11. „WHO plan to eliminate industrially-produced trans-fatty acids from global food supply”. WHO. 14 May 2018.
12. „Trans Fat Regulation”. News-Medical.Net. 1 January 2008.
13. Stender S, Dyerberg J (2004). „Influence of trans fatty acids on health”. Annals of Nutrition & Metabolism. 48 (2): 61–6.

Materiał zewnętrzny